Obecne miasto jest architektonicznym zabytkiem kultury a powstało po tatarskich najazdach okolic w połowie XIII w. Stopniowo stało się najokazalszym miastem Spisza. Od roku 1271 było siedzibą samorządu 24 miast spiskich. O bogactwie miasta świadczą historyczne budowy w stylu gotyckim i renesansowym. Lewocza była kulturalnym centrum reformacji na Słowacji. Od roku 1624 działała w mieście drukarnia. Upadek miasta nastąpił po antyhabsburskich powstaniach w XVII w.
   
W latach czterdziestych XIX w. Lewocza była centrum Słowackiego narodowego ruchu szturowskiego pokolenia. Tu po raz pierwszy zabrzmiała słowacka część hymnu "Nad Tatrami się błyska".
   
Lewocza, dzięki swoim zabytkom architektury, należy do jednych z najważniejszych miast na Słowacji. Wokół rynku jest ponad 50 gotyckich, renesansowych i barokowych domów patrycjuszy z arkadowymi wewnętrznymi podwórzami. Wokół dawnego centrum zachowały się części gotyckich, miejskich murów obronnych z XIV i XV w. o długości 2 km. W większości odrestaurowane są baszty, wieże, Koszycka i Menhardska brama.
   
Ciekawy pod względem architektonicznym ratusz postawiono pod koniec XV w. w stylu gotyckim a z początkiem XVII w. przebudowano go w stylu renesansowym. Na południowej fasadzie ma alegoryczne freski. Dzwonnica z lat 1665-1661 została ozdobiona elementami barokowymi w XVIII w. i połączona jednym dachem z ratuszem. Dziś w budynku ratusza ma siedzibę Spiskie Muzeum. Przed ratuszem jest klatka hańby z 1600 roku.
   
Gotycki kościół św. Jakuba - pomnik kultury narodowej i drugi największy kościół na Słowacji - został zbudowany przed 1400 r., a pod koniec XV w. wyremontowany w późnogotyckim stylu. Znajduje się w nim wyjątkowo kilkach cennych fresków z końca XIV w. Godnym uwagi jest przede wszystkim główny ołtarz, wysoki na 18,6 m. a szeroki na 6 m., pochodzący z początku XVI w. Rzeźby pochodzą z pracowni Mistrza Pawła z Lewoczy. W środku ołtarza jest skrzynia z rzeźbami Madonny z Dzieciątkiem (2,47 m.), św. Jakuba Starszego (2,32 m.), i św. Jana Ewangelisty (2,30 m.). Na drzwiach skrzyni są reliefy a po zamknięciu skrzyni - malowidła. U podstawy jest umieszczona grupa Ostatniej Wieczerzy. Całe wnętrze kościoła, bardzo dobrze zachowane, jest w zasadzie muzeum średniowiecznej sztuki sakralnej. Godne uwagi są przede wszystkim gotyckie, skrzydłowe ołtarze z rzeźbami i malowidłami jak również poszczególne rzeźby.
   
Główny ołtarz jest najwyższym gotyckim, drewnianym ołtarzem na świecie. Dzieło Mistrza Pawła z Lewoczy jest pomnikiem kultury narodowej.
   
Z mieszczańskich domów wokół rynku do najbardziej interesujących zaliczyć należy renesansowy dom Thurzonów. Powstał w XVI w. z połączenia dwóch domów gotyckich. Uwagę przyciąga grafitową fasadą i stiukową attyką. Do cennych sakralnych budowli zaliczyć należy, tuż przy murach obronnych, gotycki kościół franciszkanów z klasztorem z XIV w. Są w nim gotyckie malowidła ścienne z XIV i XV w. oraz barokowe wnętrze. Kościół Ducha Świętego i klasztor franciszkanów znajduje się przy Bramie Koszyckiej.